(Ode | door Kim Ridley) Wordt het tijd om het aspirinetablet te verruilen voor een theelepel kurkuma?
Ryans ervaringen worden bevestigd door klinisch onderzoek. Dagelijks een halve theelepel kaneel zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel bij volwassenen met Type-2-diabetes daalt, zo blijkt uit een onderzoek onder zestig proefpersonen dat is uitgevoerd aan de NWFP Landbouwuniversiteit in Peshawar in Pakistan en in 2003 gepubliceerd is in Diabetes Care. Uit hetzelfde onderzoek bleek dat ook het cholesterolgehalte dankzij kaneel daalt.
Al eeuwenlang worden overal ter wereld geneeskrachtige kruiden gebruikt, maar wetenschappers hebben nu ontdekt dat specerijen helpen tegen ontstekingen, het immuunsysteem kunnen activeren, bacteriën en virussen kunnen doden en zelfs kankercellen ertoe kunnen aanzetten zichzelf te vernietigen. Het gaat in de meeste gevallen om voorlopig onderzoek, maar het lijkt erop dat bepaalde stoffen in specerijen tegen veel ziekten helpen, van Alzheimer en kanker tot depressiviteit en diabetes. Hier volgt een overzicht van de potentiële geneesmiddelen die in uw kruidenrek verstopt zitten.
Kurkuma: Aspirine van Azië
Dit vrolijk geeloranje poeder, een vast ingrediënt in Indiase curry’s, is misschien wel de meest geneeskrachtige specerij. Kurkuma is de aspirine van Azië, waar het kruid al eeuwenlang in de Ayurvedische geneeskunst wordt toegepast om wonden te helen en ontstekingsziekten als artritis en nog een tiental andere aandoeningen te behandelen. Kurkuma wordt gemaakt van de verpulverde wortel van een tropische plant die nauw verwant is met gember. Het poeder bevat kurkumine, een sterke ontstekingsremmer en antioxidant die bovendien niet giftig is.
Onlangs hebben wetenschappers hoopgevende aanwijzingen gevonden voor de mogelijke werkzaamheid van kurkumine bij het voorkomen en genezen van Alzheimer en kanker. Onderzoekers aan de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA), die Alzheimer bij muizen bestuderen, meldden dat de hersenen van dieren die kurkumine kregen tot tachtig procent minder van de bij Alzheimer gebruikelijke eiwitplaque vertoonden dan muizen die hun gewone voedsel hadden gekregen. De abnormale ophoping van eiwitten in plaques wordt als de oorzaak van Alzheimer beschouwd. Later ontdekten onderzoekers aan de UCLA, Harvard en in Japan dat kurkumine Alzheimer op verschillende manieren aanpakt. Ten eerste gaat kurkumine een sterke verbinding aan met het eiwit bèta-amyloïde, dat een rol speelt bij Alzheimer, waardoor plaquevorming van eiwitten in de hersenen wordt voorkomen. Ten tweede kan kurkumine dankzij dit vermogen de plaques afbreken. En op de derde plaats vermindert kurkumine oxidatieschade en ontstekingen in de hersenen, die aan het ziekteproces bijdragen.
Het is nog te vroeg om te stellen dat kurkumine Alzheimer kan voorkomen of genezen, zegt Sally Frautschy van het Alzheimersonderzoekslaboratorium van UCLA. ‘De diermodellen zijn geen exacte modellen voor Alzheimer. Daarom moet ditzelfde onderzoek ook nog onder mensen worden gedaan’, vertelt ze. Frautschy voegt eraan toe dat een team van UCLA onder leiding van John Ringman en Jeffrey Cummings onlangs een voorlopige klinische proef heeft afgerond en dat de onderzoekers op dit moment de uitkomsten bestuderen.
Een ander probleem is een vorm van kurkumine te vinden die gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen, want het poeder is niet goed oplosbaar in water. In India krijgt men zijn kurkumine echter al eeuwenlang binnen door kurkuma te bereiden in ghee (geklaarde boter). Het poeder is wel oplosbaar vet en kan zo door het lichaam worden opgenomen.
Indiërs kennen het laagste aantal gevallen van Alzheimer dat ooit is vermeld, volgens een onderzoek uit 2001 onder leiding van Vijay Chandra van de Faculteit voor volksgezondheid van de Universiteit van PittsburghZou het relatief kleine aantal gevallen van Alzheimer in India een genetische oorzaak hebben? Het is best mogelijk dat genen een rol spelen, maar ook een onderzoek van Tze-Pin Ng en zijn collega’s van de Nationale Universiteit van Singapore wijst in de richting van een kurkumarijk dieet. Uit een onderzoek onder 1010 zestigplussers zonder dementie bleek dat degenen die ‘af en toe’ en ‘vaak tot zeer vaak’ kerriegerechten aten, hoger scoorden bij testen van mentale prestaties dan degenen die zelden of nooit kerrie aten. Ng, wiens onderzoek in 2006 in de American Journal of Epidemiology is gepubliceerd, merkt daarbij op dat de gele kerrie waar veel kurkuma in zit, het meest gangbaar is in Singapore.
Er komen steeds meer aanwijzingen dat kurkumine ook tegen veel vormen van kanker kan helpen, aldus Bharat Aggarwal, docent kankergeneeskunde aan het M.D. Anderson Kankercentrum van de Universiteit van Texas in Houston. Hij en zijn collega’s melden dat kurkumine de meeste mechanismen waardoor prostaatkankercellen leven en groeien blokkeert. Daarnaast hebben ze een lijst opgesteld van bijna veertig dieronderzoeken die erop wijzen dat kurkumine mogelijk een beschermende werking heeft tegen veelvoorkomende vormen van kanker, waaronder borst-, darm-, long-, prostaat-, en huidkanker.
‘De mogelijkheden zijn legio’, zegt Aggarwal en hij merkt op dat kleine klinische studies gaande zijn om kurkumine te onderzoeken bij de behandeling van colorectale kanker en multipel myeloom. ‘Kurkumine onderdrukt de meeste biochemische wegen die naar ontsteking leiden – plus 98 procent van alle aandoeningen ten gevolge van disregulatie door ontstekingen.’ Onderzoek heeft uitgewezen dat kurkumine waarschijnlijk een moleculaire ‘meesterschakeling’ blokkeert die verantwoordelijk is voor ontsteking en veel andere processen, waaronder de groei van tumorcellen.
Ook worden er kleine klinische proeven gedaan om een duidelijker beeld te krijgen van de mogelijkheden om met kurkumine Alzheimer, kanker en andere ziekten te bestrijden. Misschien moeten we, in afwachting van de resultaten, uit voorzorg wat kurkuma bij de gefruite uien en knoflook strooien? En zo ja, hoeveel?
De muizen in Frautschy’s onderzoek kregen dagelijks het equivalent van een gram voor een mens: ongeveer een kwart theelepel kurkuma. Volgens Aggarwal is uit klinisch onderzoek gebleken dat een dagelijkse dosis van hoogstens twaalf gram (ongeveer een eetlepel) per dag drie maanden lang veilig is. Vuistregel? ‘Je kunt elke dag kurkuma eten’, zegt Aggarwal.
Saffraan: De duurste specerij
Dit gele poeder komt van de gedroogde en verpulverde stampers en meeldraden van Crocus sativus, een lila herfstbloem afkomstig uit Azië die wordt verbouwd in een aantal landen, waaronder India, Spanje, Griekenland en Iran. Saffraan, de kostbaarste specerij ter wereld, wordt al duizenden jaren voor allerlei doeleinden gebruikt, als afrodisiacum, maar ook als middel tegen verkoudheid en buikklachten.
In de traditionele geneeskunst van Perzië werd het ook ingezet tegen depressiviteit, wat voor Shahin Akhondzadeh en zijn collega’s aan de Universiteit voor Medische Wetenschappen en het Instituut van Geneeskrachtige Planten in Teheran aanleiding was om het in een modern klinisch onderzoek met veertig proefpersonen te testen. De onderzoekers rapporteerden in 2005 in Phytotherapy Research dat volwassenen met een lichte tot gemiddelde depressie die zes weken lang dagelijks een capsule van 30 mg saffraan kregen, een aanzienlijke verbetering meldden ten opzichte van degenen die een placebo kregen.
Uit ander onderzoek blijkt dat men het in de oudheid, toen ongeveer negentig kwalen met saffraan werden bestreden, bij het rechte eind had. Verschillende dierproeven wijzen uit dat saffraanextract aantoonbaar de ontwikkeling van tumoren in de darmen, de huid en de zachte weefsels verhindert of vertraagt.
Chilipepers: Kicks van capsaïcine
Alle hete pepers − van cayenne tot habaneros en de nieuwe, ultrascherpe Bhut Jolokia of ‘spookchili’ − krijgen hun kick van capsaïcine, een stof die het lichaam ertoe aanzet meer warmte te produceren en dus meer energie te verbranden.
Teams van de Universiteit van Maastricht en de Laval Universiteit in Quebec in Canada rapporteerden in 2006 in Physiology & Behavior dat capsaïcine en andere stoffen die deze reactie opwekken, wellicht kunnen helpen in de strijd tegen overgewicht. Maar zeg uw abonnement op de sportschool nog maar niet op. Zelfs het eten van de scherpste salsa is niet zo effectief als lichaamsbeweging als het gaat om de verbranding van calorieën.
Toch is het geen slecht idee om vaker pittig te eten. Volgens wetenschappers kan capsaïcine kankercellen ertoe aanzetten zichzelf te vernietigen terwijl normale cellen met rust worden gelaten.
Onderzoekers van het Cedars-Sinai Medisch Centrum in Los Angeles meldden in 2006 in Cancer Research dat bij muizen die een dosis capsaïcine kregen vergelijkbaar met tien habanero-pepers driemaal per week voor een mens, de groei van prostaatkankercellen sterk was geremd. Een andere onderzoeksgroep van het Kankerinstituut van de Universiteit van Pittsburgh heeft capsaïcine onderzocht in een muismodel van pancreaskanker. Bij muizen die het equivalent van één scherp Indiaas gerecht per dag kregen, waren de tumoren al na drie tot vijf dagen met bijna de helft geslonken.
Gember: Niet meer alleen voor gemberkoek
Deze geurige wortel wordt al eeuwenlang in de Ayurvedische, Chinese en Tibb-Unani (traditionele islamitische) geneeskunst gebruikt voor aandoeningen als spijsverteringsstoornissen, artritis, infectieziekten, koorts, hoge bloeddruk, pijn en spierpijn. Nu concentreren onderzoekers zich op de biochemische effecten van gember in het lichaam, waardoor misschien niet alleen de heilzame werking kan worden verklaard, maar ook de basis kan worden gelegd voor nieuwe en minder toxische behandelingen van allerlei ziekten.
Twee belangrijke stoffen in gember zijn de gingerolen, die verse gember zijn scherpte geven, en de shogaolen, die gedroogde gember zijn pit geven. De belangrijkste bevindingen met betrekking tot de heilzaamheid van gember voor mensen zijn afkomstig uit onderzoeken naar ochtendmisselijkheid. Uit een onderzoek onder zeventig vrouwen in de eerste drie maanden van hun zwangerschap − onder leiding van Teraporn Vutyavanich van de Chiang Mai Universiteit in Thailand − bleek dat vrouwen die dagelijks een gram gember kregen aanmerkelijk minder last van ochtendmisselijkheid en overgeven hadden dan een controlegroep die een placebo had gekregen.
Ali Badreldin van de Faculteit voor Medicijnen en Gezondheidswetenschappen van de Sultan Qaboos Universiteit in Oman heeft onlangs samen met collega’s in Groot-Brittannië en de Verenigde Arabische Emiraten 91 onderzoeken over gember bestudeerd die in de afgelopen tien jaar over de hele wereld zijn gedaan. In een overzichtsartikel in Food and Chemical Toxicology geven de onderzoekers aandacht aan dierproeven en laboratoriumtests waaruit blijkt dat gember de bloedsuikerspiegel en het cholesterolgehalte verlaagt, pijnstillende stoffen bevat die non-steroïdale ontstekingsbestrijdende middelen imiteren (maar met minder bijwerkingen), ontstekingen door artritis verlicht en bescherming biedt tegen maagzweren.
Badreldin en zijn collega’s geven ook de uitkomsten van onderzoek bij knaagdieren waaruit blijkt dat gember een sterke antioxidant is die beschermt tegen de toxische effecten van bestraling en door ultraviolet-B-straling veroorzaakte huidziekten.
Dit soort onderzoek kan leiden tot mogelijke op gember gebaseerde middelen die diabetes, artritis en andere ontstekingsziekten bestrijden, bescherming bieden tegen door bestraling veroorzaakte misselijkheid bij kanker en zelfs tegen kanker zelf.
Ook als gember effectief blijkt te zijn, zullen dit soort behandelingen nog jaren op zich laten wachten. Bekend is wel dat gember eeuwenlang als medicijn is gebruikt, wat de veiligheid ervan bevestigt. ‘Gember wordt beschouwd als een veilige geneeskrachtige plant met slechts enkele, onbeduidende negatieve bijwerkingen’, aldus Badreldin. Maar hij en zijn collega’s voegen er direct aan toe dat uitgebreide, strenge klinische onderzoeken nodig zijn om de werkzaamheid van gember voor verschillende ziekten te bepalen en eventuele bijwerkingen bij langdurig gebruik bloot te leggen.
Als u gember wilt uitproberen, hoeveel moet u dan nemen? De Amerikaanse Academie van Huisartsen meldt dat er geen specifieke onderzoeken naar dosering zijn uitgevoerd, maar bij klinische onderzoeken naar misselijkheid wordt in de regel een dosis gegeven van tussen de 250 mg en 1 gram gemberpoeder in een capsule, één tot vier maal daags.
Kun je een overdosis specerijen krijgen?
Specerijen moeten, net als alle andere dingen, met een degelijke dosis gezond verstand worden gebruikt. Zwangere vrouwen mogen geen saffraan hebben, omdat het in grote doseringen de zwangerschap kan beëindigen, en ze moeten hun arts raadplegen als ze kruidenproducten gebruiken. (Altijd een goede vuistregel!) Van gember kun je buikklachten krijgen. Er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat te veel capsaïcine uit hete pepers ook buikklachten kan veroorzaken.
Er is meer klinisch onderzoek nodig om erachter te komen of en hoe ziekten kunnen worden voorkomen of zelfs genezen met specerijen. Op grond van recent onderzoek blijkt kurkuma echter nog steeds een van de meest hoopgevende en veiligste specerijen te zijn voor de bestrijding van allerlei ziekten. Vergeet dus niet in uw volgende soep of stoofpot wat kurkuma te strooien.
Bron: